Potęga liderowania w organizacjach o wysokiej wydajności tkwi w «servant leadership» czyli przywództwie służebnym, które jest alternatywą do najczęściej stosowanego w społeczeństwie do tej pory modelu liderowania polegającego na dowodzeniu i kontroli.
Co oznacza Przywództwo Służebne i dlaczego powinno być podstawowym sposobem myślenia liderów w organizacjach o wysokiej wydajności? Spójrzmy najpierw na
Model dowodzenia i kontroli
- Skupia się przede wszystkim na tym, kto ma władzę, a nie na tym kto jej inteligentnie używa. Władza jest w dużej mierze oparta na stanowisku, a nie na posiadanej wiarygodności lub wiedzy.
- Sukces i status są mierzone ilością posiadanej władzy, a nie korzyścią, jaką wnosisz do organizacji używając swojej siły.
- Model Władzy to gra o wyniku zerowym. Nabycie władzy jest podkreślane i utrzymywane dzięki świadomej obronie. Własny interes jest kluczową kwestią w tym modelu i odwraca całą uwagę od potrzeb organizacyjnych i wspólnych celów.
- „Władza” może mieć uzależniający i korumpujący wpływ.
W przeciwieństwie do tego, przywództwo o wysokiej wydajności opiera się na podstawach moralnych. Skupienie przenosi się z siebie na innych, z własnego interesu na korzyść całości.
Model przywództwa w organizacjach o wysokiej wydajności
Wysokowydajny lider zachowuje się jak lekarz lub osobisty trener, zadając pytania, diagnozując i przypisując każdej osobie w organizacji, jakie umiejętności powinna rozwinąć, skupiając się na innowacjom, tworzeniu najwyższej wartości dodanej, uczeniu się, rozwijaniu się zawodowo i prywatnie.
Liderzy w organizacjach o wysokiej wydajności mają w sobie pokorę, są pozbawieni ego i są skupieni na firmie jako całości. Z pasją dla klientów i biznesu, nieustannie analizują wszystkie aspekty biznesu (wewnętrzne i zewnętrzne), w sposób obsesyjny skupiając się na nieprawidłowościach, a ich najwyższym priorytetem jest szkolenie następców, którzy posiadają kulturę przywództwa w DNA i są tak jak oni pasjonatami biznesu.
Wysoko wydajni liderzy wzmacniają biznes, rozwijając ludzi poprzez coaching w Gemba, czyli w miejscu, w którym jest tworzona lub dostarczana wartość dodana dla klienta.
Jak to wygląda?
W organizacjach o wysokiej wydajności, liderom powierza się przede wszystkim rozwój społeczny. Wyniki biznesowe są konsekwencją tego, jak zdolni są liderzy do rozwijania ludzi, którzy stają się liderami w swoich obszarach odpowiedzialności, rozwiązując problemy, które pomagają zwiększyć satysfakcję klientów. Jak ujął to Akio Toyoda:
Wszyscy rośniemy, uczymy się, i wszyscy potrzebujemy nauczycieli i trenerów, którzy pomogą nam liderować. W Toyota mówimy, że każdy lider jest nauczycielem rozwijającym kolejne pokolenie liderów. To ich najważniejsze zadanie.
Liderzy muszą przyjąć na siebie tę podstawową odpowiedzialność, zachowując cel, zasady i wartości firmy.
Myślenie o liderze jako nauczycielu i coachu, jako zarządzającym w Gemba, który głęboko wierzy, że ludzie są jedynymi cenionymi zasobami firmy, wierzy w wartość tworzenia wspólnej kultury, oraz że zdolność dostosowania firmy do wyzwań dzisiejszego świata wynika z tego, jak ludzie rozwijają się na wszystkich szczeblach organizacji oraz jest wzorem do naśladowania, różni się od myślenia o liderze jako kapitanie statku, kierującego nim sprytnie dzięki wspaniałym osobistym spostrzeżeniom.
W porównaniu z modelem dowodzenia i kontroli, możliwe jest, że przyjdzie nam do głowy pytanie:
Czy liderzy w organizacjach o wysokiej wydajności ignorują wpływ władzy?
Nie, wysokowydajny model przywództwa nie ignoruje ani nie minimalizuje znaczenia lub wpływu „władzy” w organizacji. Uznaje ją za równie ważną jak w modelu władzy.
Władza jest jednak uznawana za przywilej, odpowiedzialność, a nie uprawnienie: liderzy w organizacjach o wysokiej wydajności używają władzy tylko dla korzyści całej organizacji. W tym sensie:
- Władza jest narzędziem dla lidera, podstawowym środkiem pomagającym innym, a nie miarą własnego sukcesu lub postępu lidera.
- Podstawową miarą sukcesu jest wykorzystanie władzy do realizacji dobra organizacji.
- Liderzy mogą posiadać władzę, nie szukając jej. Ludzie na ogół chcą podążać za przywódcami-sługami i dobrowolnie oferować swoją energię i lojalność.
Władza i kierownictwo
Aby to zrozumieć, proszę wziąć pod uwagę spolaryzowane porównania na poniższym rysunku.


Co najważniejsze, lider o wysokiej wydajności jest z natury godny zaufania i godny podziwu, podczas gdy lider dowodzenia i kontroli emanuje zarozumiałością i wzbudza podejrzenia.
Każdy z nas zapewne spotkał się i pracował z jednym i drugim modelem liderów i niewątpliwie powoduje to szereg emocji.
Władza jest jak miłość – im więcej dajesz innym, tym bardziej naturalnie do ciebie powraca.
Podstawowe przekonania liderów w organizacjach o wysokiej wydajności
Kiedy jestem pytany o charakterystyczne przekonania liderów w organizacjach o wysokiej wydajności, szczególnie lubię rozważać następujące kwestie:
- Przywództwo nie polega na utrzymywaniu swojego terytorium; tylko na uwolnieniu się od ego i byciu najlepszym i najbardziej autentyczną wersją siebie.
Autentyczność to ludzka cecha, która budzi zaufanie. To coś więcej niż zwykłe mówienie prawdy, to dzielenie się czymś więcej niż to co konieczne. To szczerość, przejrzystość i odwaga. - Przywództwo nie polega na samodzielnym osiągnięciu sukcesu; chodzi o pomoc zespołom i organizacji w osiągnięciu sukcesu.
Jeśli chcesz wiedzieć, jak skuteczni są liderzy, wystarczy spojrzeć na ich dziedzictwo; jak dobrze rozwinęli jednostki i zespoły do osiągania celów, nawet gdy oni już nie nadzorują. - Przywództwo nie polega na byciu lubianym, na byciu ponad to.
Żadna organizacja nie przetrwa na autopilocie. Nieustannie ujawniają się nowe potrzeby, wyzwania i możliwości do odkrycia i zaspokojenia. Liderzy wyznaczają limity, co jest niezbędne dla podstawowego nawyku przewidywania, ale to nigdy nie może sprawić, że popadną w samozadowolenie lub „nieostrożność”. Liderzy muszą walczyć z samozadowoleniem, aby zapobiec samozadowoleniu organizacji - Przywództwo nie polega na dowodzeniu; chodzi o zbudowanie środowiska wzajemnego zaufania poprzez dostrzeganie cech ludzkich.
To przemawia za uznaniem odpowiedzialności jaką niesie za sobą rola lidera. Lider musi inwestować w siebie, aby stać się częścią tej społeczności zawodowej, nie tylko pełnić rolę opiekuna w zakresie swojego stanowiska lub wąskiej odpowiedzialności, ale raczej być aktywnym członkiem, rzucającym wyzwanie zespołowym działaniom tworzącym wartość, aby uwolnić talent każdej osoby i zdolności zespołu do wspólnej pracy i uczenia się. - Przywództwo nie polega na kontrolowaniu ludzi; chodzi o bycie użytecznym trenerem.
„Użyteczny” Coach jest definiowany przez użytkownika i ujawnia się w konkretnych sytuacjach. Oczywiste jest, że przywódcy muszą posiadać niepodważalna wiedzę w dziedzinie którą zarządzają, włączając w to zdolność znalezienia perfekcji do osiągnięcia wspólnych celów. - Przywództwo to nie tylko pozytywizm i optymizm; chodzi o stworzenie ekosystemu, w którym ludzie mogą robić rzeczy, o których dotychczas nie myśleli.
Optymizm, pozytywne myślenie, patrzenie na dobrą stronę, to wszystko pomaga. Nie zastąpią jednak chęci zajęcia się podstawowymi problemami lub wyeliminowania barier, pomagając jednostkom i zespołom podnosić poprzeczkę i dostarczać to czego oczekuje od nich biznes.
Na zakończenie…
Na koniec chciałbym zacytować jedną z najwspanialszych definicji władzy, jakie kiedykolwiek słyszałem, autorstwa Belindy Johnson, dyrektora operacyjnego AIRBNB.
Władza to zdolność do sprawienia, aby Twoja organizacja odniosła sukces i zsynchronizowania wszystkich pracowników, aby Twoja firma była najbardziej konkurencyjną i odnoszącą sukcesy organizacją, jaką może być.
Siła przywództwa jest nieskończona. Od ciebie zależy jak będziesz go używać od dzisiaj?